"Lực lượng được Ukraine triển khai đến tiền tuyến ở Zaporizhzhia đông chưa từng thấy, vượt qua mọi con số trong suốt thời gian diễn ra chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga", ông Vladimir Rogov, quan chức chính quyền quân - dân sự do Nga bổ nhiệm ở tỉnh Zaporizhia, cho biết hôm 6/10/2022

Động thái huy động quân và khí tài này được coi là dấu hiệu cho thấy Ukraine nhiều khả năng sẽ mở đợt phản công lớn vào Zaporizhzhia, một trong 4 tỉnh Nga vừa sáp nhập vào lãnh thổ.

Ông Rogov không nói rõ quân số các đơn vị Ukraine tập kết ở Zaporizhzhia, nhưng trước đó cho hay ít nhất 450 lính đặc nhiệm Ukraine, lực lượng nòng cốt cho các mũi phản công, đã được điều tới khu vực.

Quan chức thân Nga còn nói rằng quân đội Ukraine đã tiến hành ít nhất ba đợt diễn tập chuyển quân qua sông Dnieper, với khoảng 500 binh sĩ tham gia, dưới sự hỗ trợ của máy bay không người lái.

Bộ Quốc phòng Nga và quân đội Ukraine chưa bình luận về thông tin.

Nga kiểm soát khoảng 73% diện tích tỉnh Zaporizhzhia ở đông nam Ukraine. Tỉnh này cũng là nơi đặt nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia lớn nhất châu Âu.

Lực lượng Nga kiểm soát nhà máy từ hồi tháng 3/2022, nhưng cơ sở này vẫn do nhân viên kỹ thuật Ukraine vận hành.

Nhiều cuộc pháo kích gần đây xảy ra quanh khu vực nhà máy Zaporizhzhia, làm dấy lên lo ngại nguy cơ xảy ra sự cố hạt nhân tương tự thảm họa Chernobyl năm 1986. Trong bối cảnh Nga và Ukraine cáo buộc lẫn nhau gây ra những vụ tấn công, các lò phản ứng của nhà máy đã bị đóng để đảm bảo an toàn.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 5/10 ký sắc lệnh quốc hữu hóa nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine. Theo sắc lệnh này, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất Ukraine sẽ do chi nhánh của tập đoàn quốc doanh Nga Rosatom quản lý.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Vershinin cùng ngày tuyên bố rằng, nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia hiện "nằm trên lãnh thổ Nga và cần được vận hành dưới sự giám sát của các cơ quan Nga phù hợp".

Phản ứng về quyết định quốc hữu hóa nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, Bộ Ngoại giao Ukraine kêu gọi đối tác quốc tế áp lệnh trừng phạt đối với tập đoàn Rosatom của Nga.

"Chúng tôi kêu gọi Liên minh châu Âu, G7 và các đối tác khác khẩn trương cân nhắc áp lệnh trừng phạt với Rosatom, công ty con của họ cũng như những đơn vị quan trọng khác trong ngành năng lượng hạt nhân của Nga", Bộ Ngoại giao Ukraine nêu rõ.

Ukraine và các đồng minh phương Tây cáo buộc Nga đưa binh sĩ và khí tài đến nhà máy Zaporizhzhia, biến nơi này thành căn cứ quân sự.

Rafael Grossi, Tổng giám đốc IAEA, nhấn mạnh đến sự cần thiết phải lập ra khu vực an toàn xung quanh nhà máy ngay lập tức để ngăn chặn một thảm họa hạt nhân trong bối cảnh xung đột tiếp tục leo thang.

Trong khi đó, Liên Hiệp Quốc kêu gọi phi quân sự hóa nhà máy này. "Cơ sở này không nên được sử dụng như một phần của bất kỳ hoạt động quân sự nào. Thay vào đó, cần có thỏa thuận để tái lập cơ sở hạ tầng dân sự thuần túy của Zaporizhzhia và đảm bảo an toàn cho khu vực", Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres nói.

"Bất kỳ thiệt hại tiềm tàng nào đối với nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia đều là t‌ּự sá‌ּt", ông Antonio Guterres ngày 18/8/2022 nói trong cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ở thành phố Lviv.

Tuy nhiên, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga cho biết, ý tưởng phi quân sự hóa là “không thể chấp nhận được”. Ông cho rằng động thái này có thể khiến cho nhà máy dễ bị tổn thương hơn.