Nêu ý kiến tranh luận với Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm vào sáng 10-8, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) cho rằng việc bỏ hộ khẩu giấy là theo quy định của luật.

Theo phản ảnh của một số cử tri, khi đến cơ quan công an làm thủ tục liên quan đến hộ khẩu thì bị thu hộ khẩu giấy. Trong khi đó, công dân khi làm thủ tục ở cơ quan nhà nước như nhập học cho con, nộp hồ sơ xin việc, thủ tục sang tên đất đai... vẫn bị yêu cầu mang sổ hộ khẩu giấy (hộ khẩu gốc đến) đối chiếu.

Nhưng sổ hộ khẩu đã bị thu nên phải dùng giải pháp tạm thời là công dân đến cơ quan công an xin xác nhận và có hiệu lực trong 6 tháng.

"Như vậy rõ ràng chúng ta chưa có sự kết nối liên thông với sổ hộ khẩu trong căn cước công dân với các thủ tục của cơ quan nhà nước.

Sắp tới, đến ngày 31-12-2022 bỏ hẳn sổ hộ khẩu giấy mà vẫn chưa kết nối liên thông thông tin hộ khẩu công dân như hiện nay sẽ rất rối, gây khó khăn cho công dân, chi phí bỏ ra của người dân trong việc hoàn thiện thủ tục liên quan đến hộ khẩu là có vấn đề", ông Giang nói và đề nghị việc này cần có sự vào cuộc của Chính phủ để kết nối thông tin của người dân.

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm khẳng định việc này "có thể là cá biệt, còn bộ chưa có chủ trương thu hộ khẩu".

“Có thể ở một xã, phường, cá nhân nào đó thực hiện việc này, nhưng thực tế hộ khẩu giấy vẫn còn giá trị hiệu lực đến ngày 31-12”, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ và đề nghị nếu đại biểu có địa chỉ cụ thể nơi đã thu hộ khẩu giấy của người dân thì cung cấp cho ông, bộ sẽ kiểm tra, chấn chỉnh lại việc này.

Đề cập đến lộ trình để bỏ sổ hộ khẩu, Bộ trưởng Tô Lâm nêu đến ngày 1-1-2023 sẽ phối hợp với các bộ, ngành rà soát các văn bản có liên quan đến sổ hộ khẩu, sổ tạm trú để sửa đổi phù hợp.

Về việc học sinh đi học, bộ đã nhiều lần đề nghị với Bộ GD-ĐT là các cháu đến tuổi phải được đi học, việc bố trí đi học thế nào cho thuận lợi nhất, không vì hộ khẩu mà các cháu không được đến trường…

"Việc bố trí như thế nào cho các cháu đi học thuận lợi nhất, không vì hộ khẩu mà các cháu không được đến trường, việc hộ khẩu và nơi cư trú khác nhau nhưng căn cứ hộ khẩu để xác định nơi học đã gây rất nhiều khó khăn cho chuyện đi học gần nhà, bố mẹ phải xin vào trường này, lớp kia.

Nguyên tắc chung là như vậy, không thể vì hộ khẩu mà gây khó khăn cho các cháu đi học. Phải sửa đổi các quy định này", ông Lâm chỉ rõ.

Bộ trưởng cũng nêu giải pháp khác là kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với các cơ sở dữ liệu quốc gia, dữ liệu chuyên ngành khác để khai thác thông tin giải quyết thủ tục hành chính.

Vừa qua làm việc này rất tốt, với y tế, giáo dục, thậm chí có nơi coi căn cước công dân gắn chip trở thành những giấy tờ pháp lý để thực hiện, không cần hộ khẩu.

Tiếp đó là khẩn trương hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và đẩy mạnh việc cấp căn cước công dân gắp chip điện tử để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân trong giao dịch của mình. Tất nhiên việc này là mới, tâm lý chung việc này chưa quen, nên cần quá trình.

"Đơn vị nào, tổ chức công an nào mà thực hiện không đúng, đề nghị các đại biểu phản ánh, chúng tôi sẽ chấn chỉnh, không để gây phiền nhiễu, khó khăn phức tạp cho nhân dân. Không ai bắt buộc người dân phải sử dụng hộ khẩu vào việc khác, đây là bệnh giấy tờ", ông Lâm nói thêm.

Tranh luận lại sau đó, đại biểu Nguyễn Trường Giang cho hay theo các cử tri vừa nhắn tin cho ông cho biết việc thu sổ hộ khẩu thực hiện theo khoản 2, điều 26 thông tư 55 có hiệu lực từ 1-7-2021, chứ không phải ở một địa phương, địa bàn nào.

Trả lời đại biểu Giang, Bộ trưởng Tô Lâm cho rằng đây là hiểu không đúng thông tư 55 của Bộ Công an. Cụ thể, theo quy định chỉ thu sổ hộ khẩu khi có sự điều chỉnh thông tin mới, chứ không phải thu tất cả sổ hộ khẩu.

"Khi người dân đến điều chỉnh thông tin mới trong hộ khẩu thì hộ khẩu không có tác dụng nên thu lại.

Đồng thời, không cấp mới hộ khẩu khi người dân đến điều chỉnh thông tin và cần xác nhận cho họ. Không có chủ trương thu sổ hộ khẩu lại để làm khó cho nhân dân", Bộ trưởng Tô Lâm nêu thêm.

Vướng nhất là nhiều quy định buộc người dân sử dụng hộ khẩu giấy

Trước đó, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng những ngày gần đây nhân dân rất quan tâm và lo lắng với thông tin xóa bỏ hộ khẩu giấy, bởi sổ hộ khẩu liên quan đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống.

Bà đề nghị bộ trưởng cho biết giải pháp nào để giải quyết những vấn đề vướng mắc có liên quan, đặc biệt là với người dân không có điều kiện tiếp cận các phương tiện hiện đại?

Bộ tưởng Bộ Công an Tô Lâm cho hay xóa bỏ sổ hộ khẩu giấy là thực hiện theo quy định Luật cư trú của công dân và đến 31-12-2022 "hộ khẩu giấy không còn tác dụng".

Theo bộ trưởng, hiện nay vướng nhất là nhiều quy định khác buộc người dân sử dụng hộ khẩu giấy và bộ có phương án là sẽ cấp khẩn trương, đầy đủ căn cước công dân (CCCD) để người dân có căn cứ giao dịch. Khi có CCCD thì người dân không cần bất cứ xác nhận của bất kể ai, cơ sở nào vì đó là giấy tờ pháp lý duy nhất để đi làm các thủ tục.

"Từ nay đến 31-12, việc duy nhất là phải thay đổi quy định để các cơ quan không buộc người dân phải trình báo sổ hộ khẩu nữa", ông Lâm nói.